Kruisraketten

In de jaren 80 was het plan dat er kruisraketten in Nederland geplaatst zouden worden. De kruisraketten werden tijdens de Koude Oorlog gestationeerd als reactie op de stationering van SS-20-raketten door de Sovjet-Unie, en hadden in 1981 en 1983 grote demonstraties tot gevolg in Amsterdam en Den Haag.

De massademonstraties uit 1981 en 1983 ontstonden uit het zogenaamde dubbelbesluit van de NAVO op 12 december 1979. Dit besluit hield ten eerste in dat er in vijf West-Europese landen, waaronder Nederland, in totaal 572 Amerikaanse middellangeafstandsraketten gestationeerd zouden worden, die het antwoord waren op de SS-20 raketten die in het westen van de Sovjet-Unie waren opgesteld. In Nederland waren dat er 48, besloten door het kabinet-Van Agt. Ten tweede zou de Sovjet-Unie het aanbod krijgen om te onderhandelen over een vermindering van nucleaire wapens. 

De eerste Nederlandse massademonstratie tegen de kernbewapening vond plaats op 21 november 1981 op het Museumplein in Amsterdam. Zinnen als ‘raketjes zijn niet netjes’ en ‘ban de bom’ kwamen veel op de spandoeken van de 400.000 demonstranten voorbij. Tegenstanders van het NAVO besluit zagen de kans op daadwerkelijk gebruik van kernwapens steeds groter worden. Een aantal politieke partijen sloten zich aan bij de vredesbeweging, zo ook de PvdA, die op dat moment een oppositie voerde tegen het kabinet-Van Agt.

De tweede demonstratie in 1983 in Den haag was meteen de grootste demonstratie ooit. Deze keer verzamelden 550.000 mensen zich om te demonstreren tegen het NAVO-dubbelbesluit. Na de demonstratie werd er in 1985 een petitie georganiseerd tegen de plaatsing van kruisraketten, die in november dat jaar met 3.7 miljoen handtekeningen aan premier Lubbers werd aangeboden. Ondanks de grootschalige demonstraties en de petitie ging het kabinet-Lubbers akkoord met het NAVO Dubbelbesluit en de plaatsing van de kruisraketten.

Door het INF-verdrag werden de kruisraketten uiteindelijk overbodig. Het INF-verdrag (Intermediate-Range Nuclear Forces verdrag) was een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Dit werd op 8 december 1987 getekend. In het verdrag staat dat nucleaire en conventionele raketten en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer vernietigd moeten worden, dus dan was het voor Nederland overbodig ze nog te plaats